ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ‘ଜାନେ ଭୀ ଦେ ୟାରୋ’ର ସଂଗୀତକାରଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ |ମୁମ୍ବଇସ୍ଥ ନିଜ ବାସଭବନରେ ଶେଷ ନିଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିଛନ୍ତି |
ବାସ୍ତବବ୍ୟୁରୋ:ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନୀ ଏବଂ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଉପରେ ସମାନ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ରଖିଥିବା ଜଣାଶୁଣା ସଂଗୀତଜ୍ଞ ଭାନରାଜ ଭାଟିଆ ଶୁକ୍ରବାର ସକାଳେ ମୁମ୍ବାଇସ୍ଥିତ ତାଙ୍କ ବାସଭବନରେ ଦେହାନ୍ତ କରିଛନ୍ତି।ତାଙ୍କୁ ୯୩ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲେ। ଭାଟିଆ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ସଙ୍ଗୀତ ଅଧ୍ୟାପକ ଥିଲେ। ଶ୍ୟାମ ବେନେଗଲଙ୍କ ଫିଲ୍ମ ଅଙ୍କୁରରୁ ତାଙ୍କ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର କ୍ୟାରିୟର ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ବନରାଜ ଭାଟିଆ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ସଂଗୀତଜ୍ଞ ଭାବରେ ବିଜ୍ଞାପନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପାଇଁ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦେଶନା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।
‘ଜାନେ ଭୀ ଦୋ ୟାରୋ’ର ସଂଗୀତକାର…
ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଅସୁସ୍ଥ ଥିବା ସଂଗୀତ ରଚନା ଭାନରାଜ ଭାଟିଆ ଦକ୍ଷିଣ ମୁମ୍ବାଇସ୍ଥିତ ତାଙ୍କ ବାସଭବନରେ ଶେଷ ସକାଳେ ନିଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ। ସେ ହିନ୍ଦୀ ସିନେମାରେ ‘ମନ୍ଥାନ’, ‘ଭୁମିକା’, ‘ଜାନେ ଭୀ ଦ ୟାରୋ’, ‘୩୬ ଚୌରାଙ୍ଗି ଲେନ୍ ‘ଏବଂ’ ଦ୍ରୋହକାଲ ‘ଭଳି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇଥିଲେ। ତଥାପି, ତାଙ୍କର ସଙ୍ଗୀତ ଜୀବନ ବିଷୟରେ ସବୁ କିଛି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଜଣା ନାହିଁ | ୧୯୮୮ ରେ ଟେଲିଭିଜନ୍ ରିଲିଜ୍ ‘ତମସ୍’ ପାଇଁ ଭାଟିଆ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସଂଗୀତକର ଭାବେ ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ | ଏଥିସହ, ସୃଜନଶୀଳ ଏବଂ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ସଙ୍ଗୀତ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ୧୯୮୯ ରେ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୧୨ ରେ ଭାରତ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ।
ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନୀ ଏବଂ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଂଗୀତଜ୍ଞ |
ଗୁଜରାଟୀ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ବନରାଜ ଭାଟିଆ ଦେଓଧର ସ୍କୁଲ ଅଫ୍ ମ୍ୟୁଜିକ୍ ରେ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନୀ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଶିକ୍ଷା କରିଥିଲେ। ଚିକୋସ୍କି ପିଆନୋ ବଜାଇବା ଦେଖିବା ପରେ ସେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କଲେ ଏବଂ କ୍ରମାଗତ ଚାରି ବର୍ଷ ପାଇଁ ପୁନର୍ବାର ପିଆନୋ ଶିଖିଲେ | ମୁମ୍ବାଇର ଏଲଫିନ୍ଷ୍ଟୋନ୍ କଲେଜରୁ ସଙ୍ଗୀତରେ ଏମଏ କରିବା ପରେ ଭାଟିଆ ହାୱାର୍ଡ ଫର୍ଗୁସନ୍, ଆଲାନ୍ ବୁଶ୍ ଏବଂ ୱିଲିୟମ୍ ଆଲଭିନ୍ ଭଳି ରଚନାଙ୍କ ସହ ଲଣ୍ଡନର ରୟାଲ୍ ଏକାଡେମୀ ଅଫ୍ ମ୍ୟୁଜିକ୍ ରେ ସଂଗୀତ ରଚନା ଶିଖିଲେ। ଏଠାରେ ସେ ସାର୍ ମାଇକେଲ କୋଷ୍ଟା ସ୍କଲାରସିପ୍ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ସହିତ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଫ୍ରାନ୍ସ ସରକାର ରକଫେଲର୍ ସ୍କଲାରସିପ୍ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ।
ବିଜ୍ଞାପନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସଂଗୀତ ଦେବାରେ ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ସଂଗୀତଜ୍ଞ |
ବନରାଜ ଭାଟିଆ ୧୯୫୯ ରେ ଭାରତ ଫେରିଥିଲେ, ସେ ପ୍ରଥମ ସଂଗୀତକାର ଯିଏ ଏକ ବିଜ୍ଞାପନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ସଙ୍ଗୀତ ରଚନା କରିଥିଲେ। ଏହି ବିଜ୍ଞାପନ ଶକ୍ତି ସିଲ୍କ ଶାଢ଼ୀର ଥିଲା | ଏହା ପରେ, ବିଜ୍ଞାପନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଏବଂ ଜିଙ୍ଗଲ୍ସ ପାଇଁ ଧାଡି ଲାଗିଥିଲା | ଲିରିଲ ବିଜ୍ଞାପନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଥିବା ଅଭିନେତ୍ରୀମାନେ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ବଦଳୁଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ବନରାଜ ଭାଟିଆଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସଂଗୀତ ଏବେ ରହିଛି ।
ନୂତନ ଯୁଗର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରିୟ ଥିଲେ |
୧୯୬୦ ରୁ ୧୯୬୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାନରାଜ ଭାଟିଆ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟାପକ ଥିଲେ | ୧୯୭୪ ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଶ୍ୟାମ ବେନେଗଲ ଙ୍କ ଫିଲ୍ମ ଅଙ୍କୁର ସହିତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଡେବ୍ୟୁ କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ, ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପର୍କ ଏପରି ହେଲା ଯେ ସେ ବେନେଗଲର ଅଧିକାଂଶ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପାଇଁ ସଙ୍ଗୀତ ଦେଇଥିଲେ | ଭାରତୀୟ ସିନେମାରେ ନୂଆ ଯୁଗ ସିନେମା ତିଆରି କରିଥିବା ଅଧିକାଂଶ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ସେମାନଙ୍କ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପାଇଁ ବନରାଜ ଭାଟିଆଙ୍କ ପାଖକୁ ଆସୁଥିଲେ। ଗୋବିନ୍ଦ ନିହଲାନିଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ କୁନ୍ଦନ ଶାହା, ଅପର୍ନା ସେନ୍, ସୟଦ ଅଖତର ମିର୍ଜା, କୁମାର ଶାହାନୀ, ବିଦୁ ବିନୋଦ ଚୋପ୍ରାଙ୍କ ପ୍ରଥମ ହିଟ୍ ଫିଲ୍ମ ‘ଖାମୋଶ’ ଏବଂ ପ୍ରକାଶଝା ଙ୍କ ‘ହିପ୍ ହିପ୍ ହୁରେ’ର ସଙ୍ଗୀତ ମଧ୍ୟ ବନରାଜ ଭାଟିଆ କରିଛନ୍ତି। ଅମିତାଭ ବଚ୍ଚନଙ୍କ ଫିଲ୍ମ ‘ଅଜୁବା’, ସନ୍ନି ଦେଓଲଙ୍କ ଫିଲ୍ମ ‘ଦାମିନୀ’ ଏବଂ ଶାହରୁଖ ଖାନଙ୍କ ‘ପରଦେଶ ‘ ଭଳି ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ରହିଛି ।
