ଏସ.ବାସ୍ତବ: କଣ୍ଟ୍ରୋଲର ଏବଂ ଅଡିଟର ଜେନେରାଲ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (CAG) ରିପୋର୍ଟରେ ଯେଉଁଥିରେ ଦିଲ୍ଲୀର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଙ୍କ ପିଠି ଥାପୁଡେ଼ଇ,ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି (ଏଏପି) ସରକାରଙ୍କ ‘ସଚ୍ଚୋଟତା’ କୁ ସବୁଠୁ ବଡ ପ୍ରମାଣ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ସେହି ରିପୋର୍ଟରେ ମଧ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଅନେକ ତ୍ରୁଟି ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୧୮-୧୯ ରୁ ୨୦୧୯ -୨୦ ମଧ୍ୟରେ ଦିଲ୍ଲୀର ସାମାଜିକ, ସାଧାରଣ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିଭାଗର ଅଡ଼ିଟ୍ ର ଏହି ରିପୋର୍ଟ ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ବିଧାନସଭାରେ ଉପ-ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମନୀଷ ସିସୋଡିଆଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା | ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କ ଅନେକ ପ୍ରକଳ୍ପ କେବଳ କାଗଜରେ ରହିଥିଲା କିମ୍ବା ଆଂଶିକ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିଲା।
ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୮ ସୁଦ୍ଧା ୧,୭୯୭ ଅଣଅଧିକୃତ କଲୋନୀରେ ପାଇପ୍ ଜଳ ଯୋଗାଣର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ପୂରଣ କରିବାରେ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର ପଛରେ ପଡ଼ିଯାଇଥିବାବେଳେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୮ ସୁଦ୍ଧା ୧ ,୫୭୩ (୮୮ %) ଅନଧିକୃତ କଲୋନୀରେ ସ୍ୱେରେଜ୍ ସୁବିଧା ନାହିଁ। ଆବାସ ନିର୍ମାଣ ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ସରକାର ମଧ୍ୟ ଖରାପ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଅନେକ ନୀତିଗତ ପଦକ୍ଷେପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇନଥିଲା କିମ୍ବା ଆଂଶିକ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇ ନଥିଲା।
ଅନଧିକୃତ କଲୋନୀରେ ଜଳ ଏବଂ ସ୍ୱେରେଜ୍
CAG ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ସମସ୍ତ ୧୭୯୭ ଅନଧିକୃତ କଲୋନୀକୁ ପାଇପ୍ ଜଳ ଯୋଗାଣ ପାଇଁ ରଣନୀତିକ ଯୋଜନା ଅଭାବରୁ, କେଜ୍ରିୱାଲ୍ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୧୩ ରୁ ୨୦୧୮ ମଧ୍ୟରେ କେବଳ ୩୫୩ କଲୋନୀ ଏହି ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇପାରିବ। ରିପୋର୍ଟରେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୮ ସୁଦ୍ଧା ୫୬୭ ଅନଧିକୃତ କଲୋନୀରେ ଥିବା ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଜଳ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ଜଲ୍ ବୋର୍ଡର ଟ୍ୟୁବ୍ କୂଅ / ହ୍ୟାଣ୍ଡ ପମ୍ପ ଏବଂ ଟ୍ୟାଙ୍କର୍ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରନ୍ତି। ଏହିପରି ୮୮ % ଉପନିବେଶରେ, ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ୱେରେଜ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ | ଏହି କାରଣରୁ, ଏହି ଉପନିବେଶଗୁଡିକର ଅପରିଷ୍କାର ଡ୍ରେନ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସିଧା ଯମୁନାକୁ ଯାଇଥାଏ |
କେଜ୍ରିୱାଲ ସରକାର ମଧ୍ୟ ଆବାସ ଯୋଜନାରେ ରେ ପଛୁଆ
CAG ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନା ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ଜାତୀୟ ସହରୀ ନବୀକରଣ ମିଶନ (JNNURM) ୨୦୦୫ ରେ ଆରମ୍ଭ ହେବାର ୧୦ବର୍ଷ ପରେ ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ କରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଛି। ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଏହା ମୁଖ୍ୟତ ପ୍ଲାନିଂ,ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ଯୋଜନା, କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ଏବଂ ଧୀର ଗତି ହେତୁ ହୋଇଥିଲା। ଦିଲ୍ଲୀ ରାଜ୍ୟ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶ ନିଗମ (DSIIDC) ଲିମିଟେଡ୍ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ ସହରୀ ଆଶ୍ରୟ ଉନ୍ନୟନ ବୋର୍ଡ (DUSIB) ର ୫୨ ,୩୪୪ ଆବାସିକ ୟୁନିଟ୍ ଗଠିତ ୧୪ ଟି ଗୃହ ପ୍ରକଳ୍ପର ଦାୟିତ୍ୱ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହି ୧୪ ଟି ପ୍ରକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ୪ଟି ପ୍ରକଳ୍ପ (୨୪୦୦୦ ୟୁନିଟ୍) ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ୭୫୫ .୨୬ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା। CAG ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ସରକାର କେବଳ ୫,୪୮୩ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରିପାରିଥିଲେ ଏବଂ ୨୦୧୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେବଳ ୧୮୬୪ ଟି ଏହି ହାଉସିଂ ୟୁନିଟ୍କୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯାଇଛି। ହିତାଧିକାରୀ ଚିହ୍ନଟ କରିବାରେ ବିଳମ୍ବ ହେତୁ ଜୁନ୍ ୨୦୧୮ ରେ ୯୦ % ରୁ ଅଧିକ (୨୮,୩୪୪ ) ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ୟୁନିଟ୍ ଖାଲି ରହିଲା ଏବଂ ଏହି କାରଣରୁ କ୍ଷତି ହେବାର ଆଶଙ୍କା ବଢ଼ିଯାଇଛି । ‘
ବଜେଟ୍ ଘୋଷଣା
CAG ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କ ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ଆଂଶିକ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇନାହିଁ। ଯୋଜନାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ / ପଦ୍ଧତିର ଅନୁମୋଦନ ନହେବା, ପ୍ରଶାସନିକ ଅନୁମୋଦନ ନ ପାଇବା କିମ୍ବା ବଜେଟ୍ ରିଲିଜ୍ ନହେବା କାରଣରୁ ଏହା ଘଟିଛି | ଏହା ହିତାଧିକାରୀଙ୍କୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲାଭରୁ ବଞ୍ଚିତ କରୁଛି ବୋଲି ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି। ଏହିପରି ଯୋଜନାରେ ସଞ୍ଚୟ ଅନ୍ୟ ବିଭାଗକୁ ପାଣ୍ଠିରୁ ବଞ୍ଚିତ କରେ ଯାହା ସେମାନେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିଥାନ୍ତେ। ”ଏହି ଯୋଜନାଗୁଡିକ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇନଥିବା ହେଉଛି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଆଡଭୋକେଟ୍ କଲ୍ୟାଣ ଯୋଜନା (୨୫ କୋଟି), ଡିଏନ୍ଏ ଟେଷ୍ଟ୍ ଲ୍ୟାବ- ନିର୍ଭାୟ ପାଣ୍ଠି (Rs ୦, ୦୦୦ କ୍ର), ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରି-ମାଟ୍ରିକ୍ ସ୍କଲାରସିପ୍ ସ୍କିମ୍ (CSS) (୫୦୬ .୫୦ କ୍ର), ସ୍ ach ଚ୍ଛ ଭାରତ ମିଶନ୍ (CSS) (₹ ୨୪ କ୍ର), ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ରାପିଡ୍ ଟ୍ରାଞ୍ଜିଟ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ (RRTS) କରିଡର (₹ ୪୭ କ୍ର) |
CAG ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖିଛି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ଶେଷ ତ୍ରୟ ମାସରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢ଼ାଇଛନ୍ତି । CAG ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ୨୦୧୯ -୨୦ ପାଇଁ ୫୧,୧୮୬ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗତ ତ୍ରୟମାସରେ ୧୬ ,୨୦୧୭.୮୩ କୋଟି (୩୧ .୬୬ %) ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଗତ ତିନିମାସରେ ୨ ,୩୫୫ .୨୧ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି। “୧୪ .୫୩ %) ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୦ ରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି | ଗତ ତ୍ରୟମାସରେ, ବିଶେଷକରି ମାର୍ଚ୍ଚରେ, ଏପରି ଦ୍ରୁତ ଖର୍ଚ୍ଚ ସୂଚିତ କରେ ଯେ ଆର୍ଥିକ ମାନଦଣ୍ଡ ପାଳନ କରାଯାଉନାହିଁ |
ଦିଲ୍ଲୀର ରାଜସ୍ୱ ବଳକା
CAG ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ୨୦୧୯ -୨୦ ରେ ଦିଲ୍ଲୀ ଏନସିଟିର ୭,୪୯୯ କୋଟି ଟଙ୍କାର ରାଜସ୍ୱ ସରପ୍ଲସ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ରାଜସ୍ୱ ବ୍ୟୟ ପୂରଣ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ରାଜସ୍ୱ ରସିଦ ରହିଛି। ୨୦୧୯ -୨୦ ରେ GSDP ର ୦ .୮୮ ପ୍ରତିଶତରେ ରାଜସ୍ୱ ସରପ୍ଲସ ଥିଲା, ଯାହା ୨୦୧୮ -୧୯ ରେ ୦ .୮୧ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା |ଏନସିଟି ଦିଲ୍ଲୀ ରାଜସ୍ୱର ଅତିରିକ୍ତ କାରଣ ହେଉଛି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା GNCTD କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପେନ୍ସନ୍ ଭାର ବହନ କରିବା। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଦିଲ୍ଲୀ ପୋଲିସର ଖର୍ଚ୍ଚ ଭାରତ ସରକାର ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ମଧ୍ୟ ବହନ କରିବେ।
DTC ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ କ୍ଷତି
CAG ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ୨୦୧୯ -୨୦୨୦ ମସିହାରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ୭ ଟି ସାର୍ବଜନୀନ ଉଦ୍ୟୋଗ (SPSE) ମୋଟ ୫,୨୯୪.୧୬ କୋଟି କ୍ଷତି ସହିଛି। ଏଥିମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଦିଲ୍ଲୀ ପରିବହନ ନିଗମ (ଡିଟିସି) ର ଅଂଶ ୫,୨୮୦ .୫୫ କୋଟି (୯୯ .୭୪ %) ରହିଛି। CAG କହିଛି, “ଡିଟିସି ହାନି ହେବାର କାରଣ ହେଉଛି ଯେ ନଭେମ୍ବର ୨୦୦୯ ଠାରୁ ଭଡାରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇନାହିଁ, ବାର୍ଷିକ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢିଛି ଏବଂ ଡିଟିସି କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଦରମା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରୀ ମୁଖପାତ୍ର CAG ଏହା ଉପରେ କିଛି କହିବାକୁ ମନା କରି ଦେଇଛନ୍ତି।
